UE chce ułatwić i przyspieszyć transgraniczne wykonywanie orzeczeń dotyczących rozwodu, separacji i unieważnienia małżeństwa, a także odpowiedzialności rodzicielskiej i uprowadzenia dziecka za granicę. 25 czerwca br. Rada przyjęła nowelizację rozporządzenia Bruksela II bis, które reguluje jurysdykcję, uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich, w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej i w sprawach uprowadzenia dziecka do innego państwa UE.

   Nowelizacja ma m.in. usprawnić obecne przepisy o ochronie dziecka w transgranicznych sporach o odpowiedzialność rodzicielską, np. związanych z pieczą nad dzieckiem, prawem do osobistej styczności z dzieckiem czy uprowadzeniem dziecka.
   Ana Birchall, rumuńska tymczasowa wicepremier i minister sprawiedliwości, powiedziała: „Dobro naszych dzieci musi być na pierwszym miejscu. Dziś uzgodnione nowe przepisy sprawią, że kwestie dotyczące uprowadzenia dziecka za granicę i inne transgraniczne kwestie odpowiedzialności rodzicielskiej będą regulowane szybciej i sprawniej, a orzeczenia – płynnie wykonywane. Czas ma pierwszorzędne znaczenie, a dzieci nie powinny doświadczać dodatkowego stresu z powodu transgranicznych problemów współpracy sądowej”.
   Nowelizacja wprowadza różne zmiany do rozporządzenia Bruksela II bis, m.in.:
• doprecyzowuje przepisy umożliwiające dziecku wyrażenie swojego zdania: wprowadza obowiązek dopilnowania, by ta możliwość była rzeczywista i skuteczna
• całkowicie znosi exequatur względem wszystkich orzeczeń w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej. Oszczędzi to obywatelom czasu i pieniędzy w sytuacjach, gdy orzeczenie musi trafić z jednego państwa do drugiego. Zamiast exequatur wprowadza się pewne zabezpieczenia
• poprawia i doprecyzowuje zasady postępowania w przypadku uprowadzenia dziecka do innego państwa UE: wprowadza np. konkretne terminy zmuszające do jak najszybszego rozpatrzenia sprawy
• doprecyzowuje przepisy o obiegu dokumentów urzędowych i porozumień pozasądowych. Obieg porozumień o rozwodzie, separacji czy odpowiedzialności rodzicielskiej będzie możliwy, gdy towarzyszyć im będzie odpowiednie zaświadczenie
• doprecyzowuje zasady umieszczania dziecka w innym państwie członkowskim. Jedną z nich jest obowiązek uzyskania zgody na tę czynność, chyba że dziecko ma zostać umieszczone u jednego z rodziców
• harmonizuje niektóre przepisy o postępowaniach w sprawie wykonania orzeczeń. Postępowania takie są nadal regulowane prawem państwa członkowskiego wykonania, jednak nowelizacja wprowadza pewne zharmonizowane podstawy do zawieszenia lub odmowy wykonania. Tym samym rodzice i dzieci zyskują większą pewność prawa.
Kontekst
   Odnośny projekt Komisja przedstawiła 30 czerwca 2016 r. Podlega on specjalnej procedurze ustawodawczej: wymaga jednomyślności w Radzie i uprzednich konsultacji z Parlamentem Europejskim. W przyjmowaniu i stosowaniu rozporządzenia uczestniczą wszystkie państwa członkowskie z wyjątkiem Danii.
Parlament Europejski wydał opinię 18 stycznia 2018 r. Gdy Rada ustaliła podejście ogólne, ponownie skonsultowała się z Parlamentem, który 14 marca 2019 r. wydał drugą opinię.
Co dalej?
   Nowe przepisy zaczną obowiązywać 3 lata po publikacji w Dzienniku Urzędowym.
Za: Rada UE